Doanh Nghiệp Fdi Phải Tuyển Lao Động Thông Qua

Báo cáo Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) năm 2022, do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) công bố vào giữa tháng 4/2023 vừa qua, đã khái quát về tình hình hoạt động của khối doanh nghiệp FDI tại Việt Nam trong năm 2022.

KHU VỰC FDI CÓ NHIỀU DỊCH CHUYỂN

Tuy vậy, Điều tra PCI-FDI 2022 cho thấy một ghi nhận đáng chú ý. Đó là doanh nghiệp FDI hoạt động tại các trung tâm công nghiệp ở vùng Đông Nam Bộ như Bình Dương và Đồng Nai lại là những địa phương tỏ ra thận trọng nhất với việc mở rộng quy mô hoạt động trong tương lai. Điều này trái ngược hoàn toàn với sự lạc quan ở các địa phương như Bà Rịa – Vũng Tàu, Hải Dương, Thái Nguyên, Quảng Ninh, Quảng Nam, Hưng Yên và Bắc Giang.

Nguyên nhân của hiện tượng này có thể bởi sự dịch chuyển trong cơ cấu lao động giữa các vùng miền và giữa các ngành nghề. Theo đó, để có thể mở rộng quy mô, các doanh nghiệp FDI ở Bình Dương và Đồng Nai cần tuyển dụng thêm lao động; tuy nhiên, việc này lại trở nên đặc biệt khó khăn trong bối cảnh sau đại dịch Covid-19 do tình trạng hàng loạt người lao động rời bỏ nhà xưởng trở về quê vừa để tránh dịch, vừa tái lập nghiệp hoặc tìm kế sinh nhai khác nơi quê nhà.

Một thông tin đáng lưu ý, theo điều tra PCI-FDI 2022 đó là phần lớn doanh nghiệp FDI hoạt động tại Việt Nam có quy mô nhỏ và vừa, dù là theo tiêu chí về vốn, lao động hay doanh thu.

Cụ thể, có gần 83% doanh nghiệp FDI có số vốn dưới 100 tỷ đồng; 1/4 doanh nghiệp FDI sử dụng dưới 10 lao động và 57,4% có dưới 50 lao động. Về doanh thu, gần 25% số doanh nghiệp FDI có doanh thu dưới 3 tỷ đồng và 77,8% có doanh thu dưới 100 tỷ đồng trong năm 2022.

Phân theo hệ thống ngành nghề, kết quả khảo sát có gần một nửa (49,5%) số doanh nghiệp FDI hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp và chế tạo; 39% trong lĩnh vực dịch vụ và thương mại; 7% trong lĩnh vực xây dựng.

Xét theo ngành thì phần lớn doanh nghiệp FDI hoạt động trong ngành bán buôn - bán lẻ. Các ngành khác có mật độ doanh nghiệp FDI lớn là sản xuất chế biến kim loại đúc sẵn, cao su, nhựa và sản phẩm điện tử, máy tính.

Đặc biệt, Điều tra PCI-FDI 2022 còn cho thấy có một xu hướng là khối doanh nghiệp FDI đang có sự dịch chuyển khỏi ngành may mặc. Ví dụ, năm 2010, các doanh nghiệp dệt may chiếm tỷ trọng lớn nhất thì đến năm 2022 con số này đã giảm đáng kể. Ở chiều ngược lại, doanh nghiệp các ngành sản xuất máy tính, thiết bị điện tử và thông tin/truyền thông đang chiếm tỷ trọng ngày càng lớn.

Trong những năm gần đây, các nhà đầu tư nước ngoài còn đẩy mạnh các hoạt động, thương vụ sáp nhập và mua lại (M&A). Đáng chú ý là 20 thương vụ M&A lớn và đình đám tại thị trường Việt Nam, thu hút sự quan tâm của dư luận.

Chiếm khoảng 1/3 trong số đó là các nhà đầu tư đến từ Thái Lan. Có thể dẫn ra một số vụ đình đám, như: Tập đoàn Beverage chi 4,8 tỷ USD mua lại 53,59% cổ phần của Tổng công ty Bia Sài Gòn (Sabeco); Central Group bỏ ra 1,14 tỷ USD mua chuỗi đại siêu thị BigC; TCC Holdings chi 800 triệu USD mua Metro Cash&Carry Việt Nam; Siam City Cement (SCCC) mua 65% Lafarge Holcim (khoảng 524 triệu USD); SCG mua Công ty cổ phần vật liệu xây dựng Việt Nam (VCM, tổng giá trị được cho là 440 triệu USD) và mua 85% cổ phần Prime Group (tương đương 290 triệu USD); chuỗi bán lẻ Power Buy thuộc Central Group, chi 140 triệu USD mua hệ thống bán lẻ điện máy Nguyễn Kim (140 triệu USD),…

Riêng 10 tháng đầu năm 2021 (năm dịch Covid-19 hoành hành dữ dội tại Việt Nam), thị trường M&A Việt Nam đã thu hút 8,8 tỷ USD, tăng 18% so với năm 2020 và 13,7% so với thời kỳ trước đại dịch 2019. Ví dụ: Tập đoàn SMBC (Nhật Bản) mua 49% cổ phần FE Credit; Ngân hàng SHB bán SHB Finance cho Ngân hàng Ayudhya (Thái Lan); SK Group (Hàn Quốc) mua 16,26% cổ phần VinCommerce; đặc biệt, Thaco mua lại chuỗi bán lẻ eMart (Hàn Quốc) dưới hình thức nhượng quyền…

Sách trắng Doanh nghiệp Việt Nam 2021 cho biết, khu vực FDI có 18.762 doanh nghiệp, trong đó có 16.455 doanh nghiệp có kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh, chiếm 2,8% tổng số doanh nghiệp cả nước và tăng 60,7%. Doanh thu thuần khu vực doanh nghiệp FDI bình quân giai đoạn 2016 – 2019 tạo ra 6,3 triệu tỷ đồng, chiếm 28,4% và tăng 106,2%.

Lợi nhuận trước thuế bình quân giai đoạn 2016 – 2019 khu vực doanh nghiệp FDI tạo ra 374,9 nghìn tỷ đồng, chiếm 44,4% và tăng 102,1%. Lợi nhuận trước thuế năm 2019, khu vực FDI tạo ra lợi nhuận cao nhất trong toàn bộ khu vực doanh nghiệp, đạt 406 nghìn tỷ đồng, tăng 6,4% so với năm 2018.

Mới đây, trong Báo cáo trình Thủ tướng Chính phủ kết quả kinh doanh năm 2021 của doanh nghiệp khu vực FDI, Bộ Tài chính cho biết, số doanh nghiệp FDI báo lỗ là 14.293, chiếm 55% tổng số doanh nghiệp FDI của cả nước, với giá trị lỗ 168.334 tỷ đồng. Số doanh nghiệp FDI có lỗ lũy kế là 16.258; doanh nghiệp FDI lỗ mất vốn chủ sở hữu là 4.402, đều tăng so với năm 2020.

Từ các số liệu trên, Bộ Tài chính đánh giá, bên cạnh những kết quả đạt được, sự tăng trưởng nguồn vốn của doanh nghiệp FDI phần lớn đến từ nguồn tài trợ bên ngoài. Các chỉ tiêu sinh lời một số lĩnh vực vẫn còn âm, chưa được cải thiện. Số nộp ngân sách vẫn chưa tương xứng với tổng mức đầu tư.

Bí thư Thành ủy Vũng Tàu Trần Đình Khoa lưu ý những việc “tuyệt đối không được lặp lại” khi làm việc với ngành giáo dục thành phố về triển khai nhiệm vụ năm học 2023-2024 vào ngày 10/10.

Ông Trần Đình Khoa chủ trì buổi làm việc với viên chức quản lý giáo dục trên địa bàn TP. Vũng Tàu.

Tại buổi làm việc, sau khi nghe báo cáo của lãnh đạo Phòng GD-ĐT TP.Vũng Tàu về tình hình năm học, Bí thư Thành ủy Trần Đình Khoa nhấn mạnh: TP. Vũng Tàu là địa phương có đầy đủ thiết chế về giáo dục từ MN tới CĐ, ĐH, nhưng cũng là 1 trong những đơn vị có dân số tăng cơ học nhanh nhất. Điều này đã tạo nên áp lực không nhỏ về trường lớp và cho việc chăm lo cho HS trên địa bàn. Ông Khoa chia sẻ với các thầy cô giáo về những áp lực trong công việc, chế độ tiền lương…

Liên quan đến những khó khăn về biên chế GV, ông Khoa cho rằng, không thể vì lộ trình giảm biên chế theo kế hoạch mà không nhìn thẳng vào thực tế thiếu GV. “Đề nghị Phòng GD-ĐT, Phòng Nội vụ tính toán lộ trình tuyển dụng GV. Không vì gánh nặng giảm biên chế mà không dám tuyển dụng thêm GV. Việc thiếu nhân sự gây áp lực lên chính GV, tiềm ẩn nguy cơ gây ra những hệ luỵ khác”, Bí thư Thành ủy Vũng Tàu nhấn mạnh.

Bà Nguyễn Thị Lan Hương nêu lên những khó khăn của ngành giáo dục thành phố trong năm học.

Về việc chậm phê duyệt danh sách HS trái tuyến làm một số HS không được dự khai giảng năm học mới, ông Trần Đình Khoa dứt khoát: “Dự khai trường niềm vinh hạnh của mỗi học sinh. Danh sách HS trái tuyến tới 29/9 mới phê duyệt đã tước đi lễ khai trường của các em. Điều này là không thể chấp nhận. Từ năm học sau, tuyệt đối không được để lặp lại”.

Đối với tình trạng tổ chức các lớp bồi dưỡng, tập huấn khi đã bước vào năm học mới, lãnh đạo thành phố đã thẳng thắn nhận trách nhiệm về vấn đề này. Đồng thời cam kết không để vấn đề này xảy ra trong năm học tới. Ông Khoa cũng nhắc nhở lãnh đạo Phòng GD-ĐT nếu nhận thấy việc tổ chức lớp không hiệu quả và không sắp xếp được thì phải mạnh dạn từ chối.

Tại buổi làm việc, hấu hết cán bộ quản lý phản ánh thực trạng thiếu GV gây áp lực rất lớn cho các nhà trường.

Riêng việc cấp SGK cho HS dân tộc thiểu số chậm trễ, ông Khoa cho rằng, cần nghiêm túc nhìn nhận trách nhiệm. Sự việc đã làm mất đi ý nghĩa của một chính sách hết sức nhân văn. Bên cạnh đó, ông Khoa cũng yêu cầu giảm bớt thủ tục hành chính để đơn giản hoá công tác tuyển sinh. Đặc biệt, Bí thư Thành ủy Vũng Tàu yêu cầu các cơ sở giáo dục quan tâm hơn nữa công tác giữ gìn đoàn kết nội bộ, nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng...

Nhiều trường MN trên địa bàn thành phố đã phải thực hiện tuyển sinh bổ sung.

Tại buổi làm việc, bà Nguyễn Thị Lan Hương, Trưởng Phòng GD-ĐT cho biết, năm học 2023-2024, toàn thành phố có 104 cơ sở giáo dục từ MN tới THCS, tăng 1 trường công lập (Trường THCS Lương Thế Vinh).

Năm học 2023 – 2024, ngành được giao 3.431 biên chế, trong khi biên chế hiện có là 3.060 biên chế, còn 371 biên chế chưa tuyển dụng.

Theo lộ trình, số biên chế cần tinh giản là 344 người. Do đó, số biên chế thực tế còn được tuyển dụng chỉ là 27 biên chế. Hiện nay, nhiều trường MN chưa đủ 2 GV/ lớp.

Bà Hương cho hay, tổng số trường thành lập mới tại TP.Vũng Tàu từ năm học 2021-2022 đến hết năm học 2024-2025 là 10 trường. Tổng số biên chế cho 10 trường mới lên đến 491. Tuy nhiên, biên chế của ngành không những không được giao thêm mà phải tinh giản 376 biên chế. “Trong năm 2023, GV nghỉ việc nhiều, đặc biệt là GV MN”, bà Hương thông tin.

Bà Hương cho biết, đối với những trường thiếu nhiều biên chế, Phòng GD-ĐT đã tham mưu biệt phái 17 GV để giải quyết tình hình cấp bách. Đối với các trường MN không bảo đảm tối thiểu 2 GV/ lớp. Phòng GD-ĐT đã phối hợp Phòng Nội vụ tham mưu phương án cân đối lại GV toàn cấp. Đối với cấp Tiểu học, THCS đề xuất cân đối điều chuyển GV.

Một giải pháp khác đã và đang triển khai là thực hiện co lớp ở các cấp học để tiết kiệm biên chế và đảm bảo số người làm việc/ lớp/ trường theo quy định.

Phòng GD-ĐT thành phố cũng đề xuất UBND tỉnh cho phép điều chỉnh tăng số lượng phòng học của các dự án trường học xây mới. Đồng thời xem xét, thẩm định, giao bổ sung số lượng người làm việc theo định mức và giao biên chế cho các đơn vị, trường thành lập mới.

Về tuyển sinh đầu năm học, Trưởng phòng GD-ĐT TP. Vũng Tàu cho hay, nhiều năm nay, ngành giáo dục thành phố đã tiến hành tuyển sinh trực tuyến. Năm học 2023-2024, do bỏ Sổ hộ khẩu và Sổ tạm trú theo Luật cư trú mới, trong khi dữ liệu dân cư chưa đồng bộ, dẫn đến việc tuyển sinh gặp khó khăn, đặc biệt là với bậc học MN.

Ở bậc học này, do chưa có dữ liệu HS đầy đủ nên khi truy cập mã định danh của trẻ trên hệ thống thì nhiều trẻ không có dữ liệu, hoặc dữ liệu chưa khớp với thực tế cư trú.

Phòng GD-ĐT đã tham mưu UBND thành phố chỉ đạo các phường xã rà soát danh sách trẻ ra lớp và chưa ra lớp phục vụ công tác tuyển sinh. Thành phố đã tuyển sinh 3.335 trẻ /3.771 trẻ vào các lớp MN công lập, chiếm tỷ lệ 88, 44%; tuyển sinh bổ sung trái tuyến được 507 trẻ…

Tại buổi làm việc, ngoài việc nêu lên thực trạng thiếu GV ở hầu hết các cơ sở giáo dục, cán bộ quản lý giáo dục trên địa bàn thành phố đã chia sẻ thêm những bất cập trong việc mở các lớp bồi dưỡng, tập huấn; tình trạng chậm trễ trong cấp SGK cho HS dân tộc thiểu số, phê duyệt danh sách tuyển sinh trái tuyến…